Anket Nedir?
Bu makale, anketin tanımı, farklı yöntem ve türleri, anket tasarımı, anketlerin sunduğu avantajlar ve dezavantajlar ve anket yazılımı hakkında bilgileri içermektedir.
- Anket Yöntemleri
- Anket Türleri
- Anket Tasarımı
- Anketlerin Avantajları ve Dezavantajları
- Anket Yazılımı
Araştırmalar akademik veya iş amaçlı yapılabilir ve her iki durumda da farklı veri toplama yöntemleri kullanarak bilgi toplamanması gerekir. Bu yöntemler, yöntemin kullanılabilirliğine veya araştırmanın hedeflerine bağlı olarak değişir. Ana araştırma türleri olan nicel ve nitel araştırmalar belirli stratejiler gerektirebilir ve bazı durumlarda, birtakım çeşitli yöntemler her iki araştırma biçimi için de kullanılabilir. Nicel araştırma sayılarla ilgilenirken, nitel araştırma duyguları, görüşleri, motivasyonları, Kısacası sayısal olmayan verileri analiz eder.
Anketler, veri toplamanın birincil yöntemleri arasındadır. Diğer veri toplama yöntemleri arasında röportajlar, gözlem ve odak grupları bulunur. Diğer veri toplama yöntemlerinde olduğu gibi, anketler belirli soruların cevaplarının bulunması amacıyla tasarlanmıştır. Bulguları daha geniş bir kitleye genelleştirmek için bir insan grubundan veri toplamayı kapsamaktadır. Bir anket bir soru listesine benzer, ancak anket daha geniş bir terimdir. Soru listesi, belirli bir amaç doğrultusunda sorulan bir dizi sorudur. Ankette aynı şekilde sorular içermektedir, ancak fark, anketin eğilimleri bulmak için verileri analiz etme sürecini de içermesidir, ki bu durum soru listesinde böyle değildir.
Anket, sağladığı diğer şeylerin yanı sıra şirketlerin müşteri memnuniyetini, çalışan memnuniyetini ölçmelerini ve pazara yeni ürünler veya hizmetler sunmalarını da sağlar. Genel bir kural olarak, anket katılımcıları ne kadar çok olursa, sonuçları genelleştirme şansı o kadar yüksek olur. Anket katılımcılarının sayısının fazlalığı durumun doğru bir resmini elde etmede önemli bir rol oynasa da, organizatörler doğru insanlarla anket yaptıklarından her zaman emin olmalıdır. İstenilen sonuçların alınabilmesi için anketlerin farklı faktörler göz önünde bulundurularak dikkatli bir şekilde oluşturulup analiz edilmesi gerekmektedir.
Anket Yöntemleri
Anketleri kullanarak veri toplamak için çeşitli yöntemler vardır. Konuya, kullanılabilirliğe, kaynaklara bağlıdırlar. Gelin farklı anket yöntemlerine bir bakalım:
Telefon Anketleri
Telefon anketleri, insanlığın günümüzün teknolojik ilerlemelerine ulaşmadığı zamanlarda araştırmacıların bilgi toplamasında oldukça popüler bir seçimdi. Ancak, telefon anketleri hala insanlar tarafından kullanılmaktadır. Bazıları geleneksel yolu kullanır-müşterileri ararlar, sorular sorarlar ve cevapları bir kağıda veya bilgisayara yazarlar. Bazılarıysa insanlara telefonla anket yapmak için yeni teknolojileri kullanır. CATI (Bilgisayar Destekli Telefon Görüşmesi), ankete katılanları araştırmak için Etkileşimli Sesli Yanıt (IVR) teknolojisini kullanır. CATI'de, önceden kaydedilmiş bir ses sorular sorar ve müşterilere telefon tuş takımındaki numaralara karşılık gelen seçenekleri sunar. Açık uçlu sorular içinse sadece verilen cevapları kayıt altına alır. Bu noktada, Konuşmadan-metne teknolojisi ile çalışan Voicedocs gibi otomatik transkripsiyon yazılımının, kaydedilen ses anketlerini metne dönüştürmede yararlı olabileceğini belirtmekte fayda var.
Telefon anketinin en büyük avantajlarından biri, örneğin yanıt almanın bir kaç gün sürebildiği e-posta anketinin aksine, araştırmacının hızlı bir yanıt almasını sağlamasıdır. Telefon anketi, özellikle IVR söz konusu olduğunda, daha ucuz ve daha az zaman alan bir anket şeklidir.
Mektup (posta) anketleri
Posta anketi, geleneksel anketin bir başka yöntemidir. Posta anketleri de dijital çağa dek yaygın olarak kullanıldı. Hala posta anketi yapan bazı şirketler mevcuttur. Posta anketi daha çok kişiye özel hissettirmektedir çünkü şirketler anketi teslim etmek için alıcının adını, soyadını, adresini vb. bilgileri kullanıyor.
Kiosk anketleri
Kiosk anketleri farklı kurumlarda ve hatta sokaklarda bile görülebilir. Bu anket yönteminde, belirli bir kurumun hizmeti hakkında sorular soran bir bilgisayar ekranı mevcuttur. İlaveten, müşterilerden yeni kullandıkları hizmeti veya ürünü değerlendirmelerini de isteyebilir. Veri toplamanın hızlı bir yoludur. Bazı şirketlerse, müşterilere üzerinde soruların olduğu bir kağıt verir ve onlardan bu soruları yanıtlamalarını ister. Bu, bir ankete kağıt ve kalem yaklaşımıdır.
Çevrimiçi anketler
Çevrimiçi anket, modern dünyada en yaygın olan anket yöntemidir. Çevrimiçi anketin en çok kullanılan anket yöntemi olması hiçte şaşırtıcı değildir; çünkü internet erişimi olan hemen hemen herkes bir anket oluşturabilir, gönderebilir ve geri bildirimde bulunabilir. Herhangi bir coğrafi kısıtlaması bulunmamaktadır. Bu nedenle dünyanın herhangi bir noktasından erişilebilir. Çevrimiçi anketler e-posta yoluyla gönderilebilir veya sosyal medyada veya kişisel web sitelerinde yayınlanabilir.
Yüz yüze anketler
Bu anket yöntemi genellikle bir ofis içerisinde, hem anketör hem de katılımcının katılımıyla gerçekleştirilir. Yüz yüze anketin faydalarından biri, anketörün katılımcıya anlaşılması zor olan sorularda yardımcı olabilmesidir.
Anket türleri
Amaçlarına göre farklı anket türleri vardır. Gelin aşağıda bunlardan bazılarına göz atalım:
Müşteri memnuniyet anketi
En çok kullanılan anket türlerinden biri olan müşteri memnuniyeti anketi, mevcut ürün ve hizmetler hakkında geri bildirim alınmasına yardımcı olur. İlgili ürün ve hizmete bağlı olarak bir e-posta anketi, kiosk anketi veya diğer anket yöntemleri şeklinde olabilir. Bir müşteri memnuniyeti anketi kullanarak veri toplamak, şirketlerin ürünlerini kalite, fiyat, deneyim vb. konularla ilgili olarak değerlendirmelerini sağlar. Başarılı bir şekilde analiz edilen veriler, müşterilerin ürün ve hizmetleri kullanırken karşılaştıkları sorunları gidererek satışları artırmaya yardımcı olabilir.
Pazar araştırması anketi
Pazar araştırması anketi genellikle pazardaki müşteri ihtiyaçlarını bulmak için yapılır. Özellikle yeni bir pazara girmek isteyen veya yeni müşteriler çekerek pazarlarını büyütmek isteyen şirketler tarafından kullanılır. Pazar araştırması anketi, anketörlerin piyasadaki arz ve talep ile ilgili sorularının cevaplarını bulmalarına olanak tanır. Şirketler, müşteri ihtiyaçlarını analiz ederek ilgili pazara yeni ürünler sunabilir. Buna ek olarak, bir pazar araştırması anketi, rakiplerinizin pazarda nasıl çalıştığı, müşterilere neler sundukları, müşterilerin ürünlerinden neden memnun oldukları hakkında bilgi edinilmesine yardımcı olur.
Çalışan memnuniyet anketi
Şirketler, çalışan memnuniyet anketini çalışanlarının memnuniyet düzeylerini ölçmek için bir kullanır. Bu tür bir anket, şirkete çalışanların işlerinin belirli yönleri hakkında nasıl hissettikleri hakkında fikir sağlar. Örneğin, maaş miktarı, iş yükü, çalışma saatleri vb. hakkında yorum yapabilirler. Sonrasında bu geri bildirimler şirket-çalışan politikalarını değerlendirmek amacıyla kullanılır. Bu nedenle, çalışan memnuniyet anketleri, şirketin anket sonuçlarına göre önlem almaya istekli olması durumunda şirketin genel verimlilik düzeyini artırmasına yardımcı olabilir.
Anket Tasarımı
Doğru anket tasarımı, başarılı bir ankette önemli bir faktördür. Anket, katılımcıların geri bildirim sağlamak için motive olabilmeleri için profesyonel olarak oluşturulmalı ve biçimlendirilmelidir. Yarım yamalak yapılmış bir anket tasarımı, amaca pek katkıda bulunmayacaktır.
Anket tasarımında ana faktörler nelerdir?
-
Hedefleri belirleme
Her araştırma projesi, hangi veri toplama yöntemi kullanılırsa kullanılsın, hedefin tanımlanmasıyla başlar. Bir anket oluşturmaya başlamadan önce, amacınızı ve ne elde etmek istediğinizi düşünün. Net bir hedefe sahip olunmazsa, anket yanlış yönlere gidebilir ve bu sebeple sonuçlar da tatmin edici olmayabilir. Eğer oluşturucusu anketin hangi hedefe ulaşması gerektiğini tam olarak biliyorsa, anket konuyla ilgili daha derin bilgiler sunabilir. Bu adım, genel olarak araştırma tasarımında temel bir rol oynar.
-
Hedef kitle
Hedefin belirlenmesinden sonra sıra ankete katılacak kişilerin belirlenmesine gelir. Bu insanlar, araştırmanın üstünde çalışmaya çalıştığı kitlenin bir parçası olmalıdır. Müşterileriniz, çalışanlarınız, hastalarınız vb. olabilir. Örneğin, kararlarının arkasındaki nedenleri bulmak için ürününüzü kullanmayan kişileri araştırabilirsiniz. Ayrıca, ürün kalitesini artırmak için veya yeni bir ürün sunmak istiyorsanız mevcut müşterileri de inceleyebilirsiniz. Her durumda, doğru kitleyi hedeflemek, anket tasarımına katkı sağlayan ana faktörlerden biridir.
-
Anket soruları
Anket soruları, hedef kitlenizle nasıl iletişim kurduğunuzdur, bu nedenle dikkatlice düşünülmeli ve yazılmalıdır. Ankette iki tür soru bulunmaktadır:
Kapalı uçlu soru tipleri
Bunlar önceden tanımlanmış cevapları olan sorulardır. Kapalı uçlu sorular çoktan seçmeli sorular, basit bir “Evet veya Hayır” soruları da olabilir veya belirli öğelerin sıralanması ve derecelendirilmesi için sorulan sorular olabilir.
Açık uçlu soru tipleri
Açık uçlu soru türü, sorulara önceden belirlenmiş yanıtlara sahip değildir. Bunun yerine, bu sorular yanıtlayanların belirli bir ürün, hizmet vb. ile ilgili paylaşmak istedikleri her şeyi iletmelerine olanak tanırlar. Nitel araştırmada öncelikli olarak açık uçlu sorular kullanır.
Anket sorularının belirli kriterlere uyması gereklidir:
- Soruları mümkün olduğunca basit hale getirin. Çok fazla karmaşık soru kullanılması, yanıtlayanın soruyu cevaplamasını engelleyebilir. Terminoloji için basit bir terim kullanmak mümkün ise, kullanılması tavsiye edilir. Yanıtlayan kişi terminolojiye aşina olmayabilir.
- Taraflı ve çift yönlü sorular kullanmaktan kaçının. Çift yönlü bir soru, birden fazla konuyla ilintili olan ama tek bir cevap isteyen bir sorudur.
- Tüm sorular, anketin cevap bulmaya çalıştığı konuyla ilintili olmalıdır. Bağlam dışı soruların araştırmaya fazla katkısı olmayacaktır.
- Sorular özel bilgiler istememelidir. Ancak, sorular hassas konularla ilgili bir geri bildirim gerektiriyorsa, katılımcıların önceden bilgilendirilmesi gereklidir.
- Anket çok uzun sürmemelidir. Sorular doğru ise, birkaç soruyla bile gerek duyulan cevapları alabilirsiniz.
- Sorularla ilintili her bilgi, katılımcıların ilgisini çekmelidir. Anketi okuyucuya daha rahat bir hale getirmek için görseller, farklı tasarımlar vb. kullanabilirsiniz.
-
Veri Toplama
Hedef kitle ve soruların belirlenmesinin ardından anket bir sonraki aşamaya geçebilir. Veri toplama aşamasında, genellikle makalede belirtilen anket yöntemlerinden biri kullanılır. İhtiyaç duyulan veri miktarı konuya göre değişir. Bu genellikle anketin bir bütün olarak en zor kısmıdır ve anket tasarımının önceden değindiğimiz tüm adımları veri toplamada önemli bir rol oynamaktadır.
-
Veri Analizi
Yeterli veri topladıktan sonra, sürecin bir sonraki kısmı veri analizidir. Bu bölümde, araştırmacı geri bildirimdeki eğilimleri bulmaya çalışır. Kapalı uçlu soruları analiz etmek basit bir iştir, açık uçlu sorular ise biraz zaman gerektirebilir. Araştırmacılar genellikle açık uçlu sorularla elde edilen verileri daha kolay analiz etmek için kodlarlar. Verilerin analiz edilmesine yardımcı olan ve anket tasarımının diğer adımları için de yararlı olan bazı anket yazılımı programları bulunmaktadır. Makalemizde anket yazılımına daha sonra değineceğiz.
-
Sonuç ve Raporlama
Anket tasarımının son aşamasında, araştırmacı bulguları çeşitli kanallardan raporlar. Sonuçlar durumun net bir resmi varsa açıklanmalıdır. Aksi takdirde, anketin aynı sorularla veya biraz değiştirilmiş versiyonlarıyla tekrar yapılması gerekebilir.
Anketlerin Avantajları ve Dezavantajları
Diğer veri toplama yöntemlerinde olduğu gibi, anketin de artıları ve eksileri vardır. İlk olarak, anketin ne gibi faydalar sağladığını görelim.
Anket avantajları
-
Yüksek miktarda katılımcı sayısı
Web tabanlı anketler söz konusu olduğunda coğrafi bir kısıtlama yoktur; bu nedenle, dünyanın her yerinden katılımcılar araştırma konunuz hakkındaki görüşlerini paylaşabilirler. Artık, hemen hemen herkes her zaman ve her yerde anketlere erişmek için kullanılabilecekleri bir cep telefonu, dizüstü bilgisayar, bilgisayar ve diğer elektronik cihazları kullanmaktadır.
-
Uygun maliyetli
Geleneksel anket kağıtlarının basımı ve dağıtımı, özellikle anketleri yapmak için seyahat edilmesi de gerektiriyorsa, biraz para ve uğraş gerektirebilir, fakat çevrimiçi anketler, telefon anketleri, kiosk anketleri bu açıdan faydalı olabilir.
-
Hassas konulara dürüst geri bildirim
Röportaj ve gözlem gibi bazı veri toplama yöntemleri, eğer araştırma hassas bir konuyu içermekteyse pek etkili olmayabilir. Ankete katılanlar, diğer insanlarla aynı odadayken kendi özel deneyimlerini anlatmaktan rahatsız olabilirler. Fakat, çevrimiçi yapılan anketlerdeki cevaplarsa daha doğrudur. Bazı katılımcılar hassas konular hakkında konuşma konusunda kendilerini bu sayede daha özgür hissedebilirler. İnsanların geri bildirimlerini anonim olarak sunmaları konusuna da ayrıca dikkat edilmelidir.
-
Nitel araştırma için yararlı
Nitel araştırma sayısal olmayan verilerle ilintilidir ve çoğunlukla veri toplamada açık uçlu sorular kullanır. Bu nedenle, açık uçlu sorularla yapılan anketler nitel araştırmalar için mükemmel bir bilgi kaynağıdır.
-
Hızlı yanıt
Bazı anket yöntemleri, oluşturucularının hızlı geri bildirim almasını sağlar. Anında yanıt söz konusu olduğunda özellikle telefon anketleri ve kiosk anketleri etkilidir. Anketörler, anket sorularının daha kısa veya kapalı uçlu sorular içermesi halinde diğer anket yöntemleriyle de hızlı bir yanıt oranı elde edebilirler.
Anketlerin Dezavantajları
-
Kapsamlı geri bildirim sağlamayabilir
Anketler önceden tanımlanmış sorulardan oluşur ve katılımcılar bu soruları yanıtlar. Röportajlardan farklı olarak, bu soruların, özellikle de kapalı uçlu soruların iyileştirilmesine pek olanak yoktur. Bir görüşmeci, yanıtlayanın verdiği cevaplara dayanarak ek sorular sorabilir, fakat bu anketlerde geçerli değildir.
-
Yanıtlamada motivasyon eksikliği
Anketler hassas konular ile ilintili geri bildirim almada efektif olsa da, ankete katılanlar, özellikle anket çevrimiçi bir anket ise, belirli anketleri yanıtlamada genellikle motive olmayabilirler. Öte yandan, telefon anketleri (IVR olmayan) ve kişisel anketler, insan faktörü göz önüne alındığında daha fazla geri bildirim sağlayabilir.
-
Doğruluk
Ankete katılanlar, özellikle uzun, karmaşık cümlelere sahip olan sorulardan sıkılabilir ve ankette verilen seçenekleri rastgele seçebilirler. Hatta kimi soruları cevaplayamayabilirler bile. Katılımcıların dikkatini çekmek için mümkün olduğunca ilgi çekici sorular oluşturulmalıdır.
-
Duygu ve hisleri yakalayamaz
Bazı veri toplama yöntemleri (röportajlar, gözlemler) katılımcıların belirli sorulara tepkilerini kaydetmeye yardımcı olur. Anket hakkında da aynı şey söylenemez.
Anket Yazılımı
Teknolojideki ilerlemeler, araştırmacıların neredeyse tüm veri toplama yöntemlerine farklı bir yaklaşım getirmesine olanak tanıyor. Artık çok sayıda özelliğiyle birlikte gelen bilgisayar destekli, kullanımı kolay yazılımlar kullanarak anketler oluşturmak, göndermek ve analiz etmek mümkün.
Anket yazılımının sunduğu özellikler ve avantajlar nelerdir?
1. Hızlı geri dönüş süresi ve esneklik
Anket araçlarının kullanımı, araştırmacıların anketleri geleneksel kağıt tabanlı anketlerden çok daha kısa bir sürede tasarlamasına ve göndermesine olanak tanır. Buna ek olarak, anketin herhangi bir bölümünün tek bir tıklama ile değiştirilmesi ve yeniden düzenlenmesi mümkündür. Bu yazılımlardan bazıları, alıcılara gönderimin yapılmasının öncesinde belirli bilgilerle doldurmanız gereken hazır şablonlara sahiptir. Yazılım, yanıt oranını artırmak için anket tasarımı konusunda öneriler de sunabilmektedir. Başka bir deyişle, şirket logonuzu, sloganınızı vb. ekleyerek anketlerinizi kişiselleştirmenize de olanak tanır.
2. Anket Mantığı
Bazı yazılımlar, anket mantığı adı verilen bir özellikle donatılmıştır. Bu özellik, birtakım soruların doğru demografide olmayan kişilerde atlanmasını sağlar. Bu şekilde, anket katılımcıları ilgi alanlarında olmayan soruları cevaplamak zorunda kalmazlar ve anket ilgi çekici olmaya devam eder.
3. Çok dilli anketler
Bazı anket yazılımlarının en değerli özelliklerinden biri, anketlerin farklı dillere otomatik olarak çevrilmesine olanak tanımalarıdır. Bu özellik uluslararası faaliyet gösteren büyük şirketler için önemli derecede yararlıdır.
4. Anketlerinizi planlayın
Piyasada bulunan bazı araçlar bu süreci otomatikleştrir ve anketleri sürekli manuel olarak paylaşmanızın önüne geçer. Anketinizi planlayabilirsiniz ve zamanı geldiğinde yazılım paylaşır.
5. Kolay veri analizi
Yazılım, fiyatına ve işlevleriyle doğru orantılı olarak size basit bir özet veya daha karmaşık bir analiz verebilir. Örneğin, premium yazılım, çizelgeler, diyagramlar, tablolar ve grafikler kullanarak verilerinizi filtrelemek, eşlemek ve çapraz tablolamak için olanak sağlar. Bu şekilde, üstünde çalıştığınız verileri çok daha iyi anlarsınız.
Ürününüz veya hizmetiniz hakkında müşteri geri bildirimi almak, çalışan memnuniyetini ölçmek veya akademik amaçlar için araştırma yapmak isteyip istemediğinize bakılmaksızın, yazılım kullanılarak tasarlanan, gönderilen ve analizi yapılan anketler çok sayıda güvenilir yanıt almanızı ve zamandan ve paradan tasarruf etmenizi sağlar. SurveyMonkey, SurveySparrow, Qualtrics, SurveyGizmo ve diğer anket yazılımları bu makalede belirtilen çeşitli özellikleri sunmaktadır. Birçoğu ücretsiz deneme yapmanıza izin vermektedir. Bu nedenle premium sürüm için ödeme yapmak isteyip istemediğinize karar vermeden önce yazılımı deneyerek kontrol etmeniz önerilir.