Engellilerin rehabilitasyonunda konuşma tanıma
Konuşma tanıma ve temelindeki yazılımın en umut verici, sosyal açıdan gerekli alanlarından biri engelli insanlara yardım etmektir. Bilimsel araştırma ve otomatik konuşma tanıma yazılımının ve teknik araçların geliştirilmesi, belirli kategorilerdeki engellilerin yaşamlarını iyileştirmek için kullanılabilir. Bu makalede konuşma tanıma ve onun "sonuç ürünleri" – Dikte ve Deşifre yazılımlarının engelli kişiler tarafından nasıl kullanılabileceğini açıklıyoruz.
DSÖ engellilere ilişkin istatistikleri
WHO’nun (Dünya Sağlık Örgütü) “Dünya Engellilik Raporu”nda, dünya nüfusunun yaklaşık %15'i bir çeşit engelle yaşamakta ve bunların %2-4'ü işleyişinde önemli zorluklar yaşamaktadır. Küresel sakatlık yaygınlığı, 1970'lerden kalma %10’larda bir rakamdan bahseden önceki WHO tahminlerinden daha yüksektir. 2011 yılında dünya nüfusunun 7 milyar insan olduğu düşünüldüğünde, dünyadaki 21-42 milyon insanın ciddi bir sakatlığı olduğu ortaya çıktı. “Yardımcı cihazlar ve teknolojilerin temel amacı bir bireyin katılımını kolaylaştırmak ve genel refahın arttırmak için işleyişini ve bağımsızlığını korumak veya geliştirmektir. Ayrıca, sakatlıkların ve ikincil sağlık koşullarının önlenmesine de yardımcı olabilirler. Yardımcı cihaz ve teknolojilere örnekler tekerlekli sandalyeler, protezler, işitme cihazları, görsel araçlar ve hareketlilik, işitme, görme veya iletişim kapasitelerini artıran özel bilgisayar yazılımları ve donanımlarıdır ”(https://www.who.int/disabilities/technology/en/). Bu sayı bir kez daha dünyada engelliler için yeni yazılım ve donanıma ihtiyaç duyan birçok insan olduğunu kanıtlamaktadır.
Konuşma tanıma “hala aynı yerinde olan arabayı” hareket ettirebilir
(İ.Krılov'un masalından "Kuğu, Turna balığı ve Yengeç", 1816). Tabii ki, engellilerin rehabilitasyonu ve daha sonrasındaki istihdamı, sabit hükümlerden (emekli aylıkları ve sosyal yardımlar) ekonomik olarak daha avantajlıdır. Bununla birlikte, hükümetlerin bütün çabalarına rağmen, engelli bireylerin normal hayata entegrasyon sorunu hala çözülememektedir ve “araba hala aynı yerinde durmaktadır”. Konuşma tanıma kullanarak engelli insanların hangi sorunları çözülebilir? Bizim görüşümüze göre, konuşma tanıma ile çözülebilecek bu sorunların en yaygın üç tanesi aşağıda verilenlerdir:
1. Dış dünya ile iletişim.
Arkadaşlarla, akranlarla, tanıdıklarla veya yabancılarla ve dış dünyayla iletişim kurma imkanı, engelli kişilerin rehabilitasyonunda çok önemli bir rol oynamaktadır. Ancak ne yazık ki, ciddi kısıtlamaları olan engelli bireyler bu fırsattan mahrum durumda. Otomatik konuşma tanıma sistemlerini kullanarak, bilgisayarları ve “bilgisayar benzeri” cihazları (cep telefonları, iPod, iPad vb.) farklı dillerde yönetme işlemini tamamen veya neredeyse tamamen otomatikleştirebilirsiniz. Bu, engelli bireylere cep telefonu kullanma, internette çalışma, dış dünyayla iletişimde olma, iletişim uygulaması kullanma (WhatsApp, Viber, vb.), gerekli bilgileri bulma ve seslendirme, ses/video dosyası indirme ve seslendirme, sosyal ağları (Facebook, Twitter vb.), e-kütüphaneleri kullanma, e-posta gönderip alma ve daha fazlasını yapma imkânı sağlayacaktır.
2. Akıllı ev aletlerinin kontrolü.
Başka bir konuşma tanıma uygulaması ise akıllı evler oluşturmaktır. Neredeyse tüm eylemlerin sesli komutlarla gerçekleştirildiği akıllı evler oluşturmak, elektrikli ev aletlerinin yönetimi ile engelli bireylerin sorunlarının çoğunu çözecektir. Ancak bu sorun akıllı evler inşa edilmeden bile çözüldü. Sesli komut kullanılabilen ev aletlerini (TV'ler, buzdolapları, bulaşık makineleri, çamaşır makineleri vb.) şimdiden satın alabilirsiniz.
3. Uygun işleri bulmak.
Konuşma tanıma, engelli bireylerin iş bulmasına veya kendi işlerini kurmalarına yardımcı olabilir. Örneğin, Voicedocs Dictate ve Voicedocs Transcriber'ın yardımıyla engelli bireyler evlerinden çıkmadan dahi para kazanabilirler. Mobil veya diğer bilgisayar ekipmanlarının kullanımıyla ilgili sorunları tamamen çözmek mümkün olmasa bile, konuşma teknolojimizin kullanımıyla, tüm engelli bireylerin günlük yaşamını önemli ölçüde kolaylaştırmanın mümkün olduğuna içten inanıyoruz.